“Tôi sẽ cần thời gian, bởi vì tôi không thể trở thành cầu thủ mà mọi người mong muốn ngay từ trận đấu đầu tiên. Tôi sẽ nỗ lực và trong vòng hai hoặc ba tháng nữa, tôi sẽ là người mà các bạn chờ đợi”, Koulibaly nói. Nhưng anh không hề biết rằng HLV Thomas Tuchel không còn thời gian để chờ đợi.
Quá trình học hỏi về hệ thống chiến thuật và làm quen với giải đấu mới của Koulibaily sau 8 năm ở Ý với Napoli, và một yếu tố phụ đáng chú ý trong chuỗi kết quả yếu kém trên sân cỏ, khiến các chủ sở hữu mới của Chelsea là Todd Boehly và Clearlake Capital ngay lập tức quyết định rằng CLB cần phải có sự thay đổi.
Đến Stamford Bridge với danh tiếng là một trong những trung vệ giỏi nhất trong vòng một thập kỷ qua, Koulibaly được Tuchel coi là người có khả năng giúp Chelsea thiết lập lại tiêu chuẩn phòng ngự từng giúp đội bóng London vô địch Champions League. Dưới thời HLV người Đức, anh đá chính 6 trong 7 trận, chỉ vắng mặt ở trận còn lại vì án treo giò.
Nhưng Chelsea chỉ giữ sạch lưới 1 trận trong những trận đấu đó và đánh giá của Koulibaly về sự sẵn sàng của chính anh ấy là chính xác hơn so với việc Tuchel kỳ vọng bản hợp đồng mới sẽ hòa nhập nhanh chóng với đội bóng.
Đã có đủ những khoảnh khắc Koulibaly thể hiện bản năng phòng ngự và trình độ chơi bóng gây ấn tượng với tân HLV trưởng Graham Potter, nhưng cũng có những trường hợp mà sự hiếu chiến và khả năng chống bóng bổng của cầu thủ 31 tuổi này đã khiến đội bóng của anh gặp rắc rối.
Koulibaly đã nói về việc anh thích các màn đối đầu cá nhân với những cầu thủ tấn công. Khát vọng chiến thắng ở mọi pha tranh chấp, cùng với tốc độ cao và sự thoải mái trong việc kiểm soát không gian khiến anh dễ phù hợp với một hệ thống pressing tầm cao, nhưng phong cách quá chủ động của Koulibaly cũng là con dao hai lưỡi, bởi bất kỳ tính toán sai lầm nào cũng có thể trả giá đắt.
Bàn thua cuối cùng của Chelsea dưới thời Tuchel là một ví dụ điển hình cho điều đó. Dinamo Zagreb đang phải chơi thiếu người. Họ chuyền bóng bổng về phía Bruno Petkovic. Dù ở vị trí cách đó khá xa, Koulibaly lao về phía trước với ý định đánh chặn hoặc gây áp lực cho đối thủ ngay ở nhịp đầu tiên. Nhưng anh đã thất bại và Petkovic đánh đầu cho Mislav Orsic, cầu thủ này vượt qua Wesley Fofana và dứt điểm lạnh lùng hạ gục Kepa Arrizabalaga.
Ở những trường hợp khác, việc Koulibaly dâng cao và cắt trượt bóng khiến anh phải phạm những lỗi không cần thiết khi quay lại vị trí của mình. Có thể kể đến tình huống ở trận đấu mở màn trước Everton, khi Koulibaly bám theo đường chạy chéo góc của Anthony Gordon. Gordon không thể ngay lập tức gây ra bất kỳ mối đe dọa nào và Chelsea vẫn còn đủ quân số để đối phó, nhưng Koulibaly vẫn quyết đoán cho cầu thủ của Everton nằm sân.
Tiếp đó, ở trận đấu trên sân nhà trước Tottenham, Koulibaly di chuyển về phía đường biên trái của Chelsea để kèm Harry Kane, người vừa di chuyển qua đó để nhận đường chuyền từ Emerson Royal. Ban đầu, trung vệ Chelsea đã làm tốt, buộc Kane phải nhận bóng ở xa khung thành, nhưng sau đó Koulibaly để Kane chạy thẳng qua và buộc phải phạm lỗi, và Chelsea phải chịu một quả phạt trực tiếp ở vị trí nguy hiểm.
Nhưng trận đấu mà Koulibaly mắc lỗi lầm nghiêm trọng nhất là màn so tài trên sân Elland Road, trận đấu mà Chelsea sớm gặp khó khăn trước lối chơi quyết liệt, chạy không ngừng nghỉ của Leeds United. Koulibaly đã chơi tệ và điểm nhất là chiếc thẻ đỏ anh phải nhận ở phút 84.
Một thẻ vàng tai hại ngay từ phút thứ 9 khiến Koulibaily phải vất vả trong suốt quãng thời gian còn lại của trận đấu. Anh đang ở rất gần Brenden Aaronson khi cầu thủ này nhận bóng ở sát đường biên. Aaronson có pha chạm bóng tốt và ngoặt bóng để thoát khỏi Koulibaly, thế là trung vệ của Chelsea buộc phải tóm áo đối phương để ngăn Aaronson không dắt bóng vào khu vực nguy hiểm.
Sai lầm tương tự cũng đến ở tình huống Koulibaly phải nhận thẻ vàng thứ hai. Dù Tuchel đã chấp nhận sự mất cân bằng chiến thuật khi thay thế toàn bộ tiền vệ để tìm kiếm bàn gỡ hòa. Leeds nhận thấy họ có một đợt phản công đầy hứa hẹn, Joe Gelhardt thả bóng vào đường chạy của Sam Greenwood và thay vì chỉ đơn giản là bám theo đối thủ, Koulibaily (có lẽ tâm lý của anh có phần ức chế) đã kéo ngã Gelhardt.
Tại buổi ra mắt hồi tháng 8, cầu thủ từng 4 lần được bầu chọn vào Đội hình xuất sắc nhất Serie A trong 8 năm ở Napoli đã xác định thách thức chính của việc thích nghi với Premier League: “Tôi phải suy nghĩ nhanh hơn, chạy nhanh hơn, quan sát nhanh hơn. Ở Serie A, mọi thứ diễn ra chậm rãi hơn và bạn được suy nghĩ lâu hơn. Ở đây, nhịp độ trận đấu cao hơn nhiều, phải suy nghĩ thật nhanh và đó là điều đầu tiên tôi phải thay đổi.”
Potter có lẽ cũng hi vọng Koulibaly có thể sớm tăng tốc theo cách đó. Thật ra mọi chuyện không quá tồi tệ với Koulibaly cho đến nay. Trong trận đấu với Tottenham, anh đã thể hiện nhiều phẩm chất vô cùng quý giá đối với một đội bóng hàng đầu – ngoài cú vô lê mở tỉ số bất ngờ từ quả phạt góc của Marc Cucurella.
Khả năng cầm bóng chất lượng của Koulibaly đóng vai trò lớn giúp Chelsea kiểm soát thế trận, đẩy lùi Spurs và phá vỡ thế phòng ngự của họ bằng những đường chuyền xuyên tuyến. Khi Koulibaly định thực hiện một đường chuyền bằng chân trái, anh đánh giá tình hình trước mặt khi Dejan Kulusevski di chuyển về phía Mason Mount để chặn đường chuyền.
Quan sát thấy điều này, Koulibaly nhanh chóng đẩy bóng sang một bên tạo một góc đủ để anh tung đường chuyền sắc lẹm bằng chân phải, đưa bóng vào khoảng trống sau lưng Kulusevki và Mount vẫn có thể nhận bóng một cách thuận lợi.
Trong những tình huống Tottenham cố gắng dâng cao, Koulibaly vẫn luôn tin tưởng vào kỹ thuật của mình. Anh thực hiện một đường chuyền tầm thấp từ phần sân nhà qua ba cầu thủ đối phương. Bóng hướng thẳng vào chân trái của Kai Havertz, người có thể ngay lập tức chuyển hướng nó đến Mount bên cánh trái và khiến Spurs rối loạn.
Ở phần sân đối phương, Koulibaly cũng tìm được sự cân bằng giữa những đường chuyền an toàn, đi ngang và những đường chuyền quyết đoán hơn để loại bỏ một số đối thủ. Ở đây, anh trình diễn một pha chuyền bóng một chạm – chuyền cho Cucurella tới Raheem Sterling và sau đó quay lại anh ấy – với một đường chuyền sắc bén, lần đầu tiên qua một khe hẹp trở lại chân Mount.
Thậm chí, có một thời điểm trong hiệp hai, bản năng tranh bóng quyết liệt của Koulibaly đã giúp Chelsea mang về chiến thắng. Anh ép Kulusevski vào đường biên phải từ phía sau, cộng thêm sự hỗ trợ của N’Golo Kante giúp cắt đứt mọi đường thoát của tiền vệ Tottenham. Koulibaly giành được bóng và chuyền cho Kante, tiền vệ người Pháp bơm bóng vào trong cho Sterling. Chuỗi tình huống này giúp Reece James thoải mái leo biên, và anh đã ghi bàn giúp Chelsea dẫn trước 2-1.
Một khi điều chỉnh lại bản năng của mình cho phù hợp phong cách bóng đá ở Premier League, Koulibaly chắc chắn sẽ có rất nhiều điều để cống hiến cho đội bóng của Potter cả khi có bóng lẫn không bóng. Có lẽ vấn đề đáng ngạc nhiên nhất trong những trận đấu cuối cùng trong nhiệm kỳ của Tuchel là việc đột nhiên Chelsea dễ dàng để lọt lưới khi đối phương phản công.
Mùa trước, chỉ có Man City (1 bàn) để thủng lưới ít hơn ở Premier League so với 4 bàn của Chelsea nhưng trong 6 trận đấu đầu tiên ở mùa giải 2022/23, đoàn quân của Tuchel đã có 4 lần để đối thủ ghi bàn từ các tình huống phản công. Chỉ Bournemouth, đội bóng mới thăng hạng (5 bàn) có thành tích tệ hơn Chelsea, và không thể phủ nhận Koulibaly là một phần của vấn đề.
Trung vệ này thường quá dễ dàng trở thành khán giả ở các pha bóng tưởng chừng đơn giản, thay vì sử dụng cơ thể vạm vỡ và nền tảng thể lực mạnh mẽ của mình để chiếm lợi thế. Ở bàn gỡ hòa từ quả phạt góc phút bù giờ của Spurs, Koulibaly đã có vị trí xuất phát tốt. Nhưng vào thời điểm bóng bay vào khu vực 6 mét trước khung thành, anh đã lùi về thay vì tiến lên để cắt bóng, tạo nên tình huống có tới 3 cầu thủ Tottenham có cơ hội đánh đầu.
Trở lại trận thắng mở màn của Chelsea trước Everton, Koulibaly không phản ứng kịp với quỹ đạo của một quả phạt góc đưa bóng hướng về phía cột sau, anh chỉ biết nhìn bóng bay qua đầu mình, Edouard Mendy buộc phải cố gắng bắt bóng trong khi bị Yerry Mina gây sức ép và suýt chút nữa Dwight McNeil đã ghi được bàn thắng. Ít nhất Koulibaly cũng giữ vị trí hợp lý trên vạch vôi khi bóng đến chân của Abdoulaye Doucoure nhưng đây là một cú sút về phía khung thành mà Chelsea phải ngăn chặn ngay từ đầu.
Bàn thắng mở tỷ số của West Ham tại Stamford Bridge trong trận đấu tại Premier League cách đây hai tuần cũng phản ánh khả năng kèm người không tốt của Koulibaly. Anh được giao nhiệm vụ kèm tiền vệ cao to Tomas Soucek, nhưng tuyển thủ Cộng hòa Czech đã chạy ra xa khỏi Koulibaly.
Và vào thời điểm Mendy lại phải băng ra đấm bóng, Koulibaly đã đứng cách xa khung thành và phải đứng nhìn tình huống hơn là dự đoán điều gì có thể xảy ra. Anh không thể ngăn cản Michail Antonio chuyển hóa cơ hội từ quả tạt tầm thấp Declan Rice thành bàn thắng.
Công bằng mà nói, tất cả các ví dụ được liệt kê ở đây là lỗi của nhiều cầu thủ Chelsea, và việc quy tội cho một mình Koulibaly là hơi khắc nghiệt. Nhưng thực tế, với tư cách là một trong những cầu thủ có chiều cao và thể lực tốt nhất trong đội, Potter xứng đáng được quyền đòi hỏi Koulibaly nhiều hơn những gì anh đã cống hiến cho đến nay.
Số lượng các pha tranh chấp trên không thành công của Koulibaly là một yếu tố đáng lo ngại: Trang FBref xếp anh ở vị trí thứ ba từ dưới lên trong số các trung vệ ở 5 giải đấu hàng đầu châu Âu về số lần chiến thắng các pha tranh chấp trên không mỗi 90 phút trong 12 tháng qua.
Sự xuất hiện của trung vệ Fofana (người vững vàng ở vị trí dẫn đầu trong cùng chỉ số này) sẽ giúp gia cố hàng thủ của Chelsea dưới thời Potter, nhưng Koulibaly phải đóng góp cho The Blues nhiều hơn nữa trong các trận đấu sắp tới.
Dù thành công hay thất bại, phòng ngự là việc của cả tập thể chứ không phải chỉ là của từng cá nhân. Hãy nhìn vào phong độ mờ nhạt của Virgil van Dijk ở thời điểm hiện tại khi cả đội Liverpool đang tỏ ra mệt mỏi và thiếu sự gắn kết chiến thuật so với những năm trước. Những khó khăn ban đầu của Koulibaly phải được nhìn nhận không chỉ về sự thích nghi của anh với bóng đá Anh, mà còn phải xét tới hàng phòng ngự lỏng lẻo của Chelsea trong thời gian cuối cùng dưới thời Tuchel.
Nhiệm vụ cấp bách nhất của Potter là tìm ra một bộ khung chiến thuật hợp lý nhất cho Chelsea ở mọi khu vực trên sân, với một hệ thống pressing cho phép họ phòng ngự từ xa. Đây là một đội hình khác đáng kể so với dàn cầu thủ mà Tuchel tiếp nhận vào tháng Giêng năm ngoái, vì vậy bất kỳ động thái nào để giải quyết các vấn đề hiện nay cũng có thể đưa đội bóng đi theo một còn đường khác.
Nhưng nếu Potter có thể tìm ra cấu trúc phù hợp, có rất nhiều lý do để tin rằng một Koulibaly sau khi hoàn toàn thích nghi với môi trường mới sẽ cung cấp nhiều hơn các phẩm chất phòng ngự đáng giá, thay vì mắc lỗi khiến Chelsea bị trừng phạt.